Dagje uit in
Gouda
Gouda staat toch vooral bekend om zijn kazen. Maar er is méér om je tanden in te zetten. Zo beschikt de stad over een sfeervol centrum met monumenten die uniek zijn in hun soort, culturele instellingen waar geschiedenis tot leven komt en creatieve initiatieven die juist vooruit kijken naar de toekomst.
Bezienswaardigheden
Zie het licht (door de gebrandschilderde ramen)
Volgens de ongeïnteresseerde voorbijganger lijken alle kerken op elkaar. Wie echter de tijd neemt om dieper te graven, ontdekt de mooiste details. Ook de gotische Sint Janskerk, die de vorm heeft van een kruis en te boek staat als de langste kerk van ons land, geeft zijn geheimen pas prijs als je je verdiept. Vooral de Goudse Glazen, een reeks van 72 gebrandschilderde ramen, behoeven uitleg. Nergens anders is zoveel glasschilderkunst uit de zestiende eeuw bewaard gebleven. Middels een gratis audiotour of rondleiding ontdek je de bijzondere verhalen die in het glas gevangen zijn. Al even betoverend is de akoestiek. Wekelijks kun je hier concerten – van klassiek tot gospel – bijwonen.
Bewonder het sierlijke stadhuis
Op een lijst met Hollandse monumenten, mag het Stadhuis van Gouda niet ontbreken. Deze laatgotische parel uit 1450 behoort tot de oudste en mooiste stadhuizen van Nederland. Waar de binnenstad zich kenmerkt door gebouwen die hutjemutje tegen elkaar leunen, kreeg het stadhuis een vrijstaande locatie op het marktplein. Zo wilde men voorkomen dat een eventuele brand zou overslaan. Kosten noch moeite werden gespaard. Met zijn natuurstenen muren, rode luiken en sierlijke torentjes en beelden is dit imposante monument een lust voor het oog. Vergeet niet de zijgevel te bewonderen. Elk half uur komt een mechanisch poppenspel, onder leiding van Graaf Floris de Vijfde, tot leven. Tijdens het jaarlijkse Open Monumentendag gaan de deuren open voor publiek.
Overweeg de Goudse kaastraditie
Waag het niet om Gouda te bezoeken en de Goudse Waag over te slaan. Al eeuwenlang trekken boeren uit de omgeving naar het marktplein om hun kazen en andere producten te verhandelen. Goederen die zwaarder waren dan tien pond, werden ter plekke gewogen, zodat er een belasting kon worden geïnd. Tijdens de befaamde kaasmarkt, waarbij kazen op kaasbrikken (speciale wagens) naar de Goudse Waag worden gereden en daar gewogen, beleef je nog immer de kaastraditie van weleer. De kaasmarkt vindt plaats op elke donderdagochtend van april tot eind augustus. Ook op andere dagen is de Goudse Waag een bezoekje waard. Dit fraaie pand uit 1668 werd ontworpen door de bouwmeester Pieter Post, bekend van De Waag in Leiden, waarop de Goudse kaaswaag geïnspireerd lijkt te zijn. Binnenin is de VVV en een kaasmuseum met -winkel gevestigd.
Wandel langs oude molens
Gouda telt vele molens. Vanuit het station kun je de informatieve Windmolenwandeltocht (3,6 km) afleggen langs bestaande en verdwenen molens. De bijzonderste van het stel is de Grote Volmolen, een historische watermolen die zijn naam dankt aan het ‘vollen’, een proces waarbij wol ruwer en sterker werd gemaakt. Vanbuiten lijkt deze molen op een normaal woonpand. Het scheprad gaat schuil achter een rood-witte toegangspoort. Nog geen vijftig meter verder, aan het eind van een pittoresk straatje, staat ’t Slot, een korenmolen met robuuste wieken. Na een renovatie zal deze molen weer te bezoeken zijn. Binnenkijken kan in de Mallemolen. Wie het eerst komt, wie het eerst maalt is hier niet van toepassing; op zaterdagen kan iedereen op verzoek een rondleiding volgen.
Kunst & cultuur
Duik in de stadshistorie
Ooit bood het middeleeuwse Catharina Gasthuis, een omvangrijk complex achter de Sint-Janskerk, onderdak aan zwervers en bedelmonniken. Tegenwoordig wordt de stadshistorie er ondergebracht. Middels veertigduizend objecten, variërend van plateel (sieraardewerk) en een Goudse kleipijp tot een reusachtige stadsmaquette en schilderwerken van onder andere Isaac Israëls en Ferdinand Bol, vertelt Museum Gouda het verhaal van de stad. In de Schatkamer, een open depot, worden nog eens duizenden voorwerpen getoond. Na al die indrukken, is het terras op de binnenplaats een fijne plek om bij te komen.
Doe een gouden vondst
Aan de (rafel)rand van de stad, op de zuidoever van de Hollandsche IJssel, tref je het creatiefste en spannendste terrein van de stad: GOUDasfalt. Tussen de industriële werktuigen van deze voormalige asfaltcentrale wordt een nieuwe weg geplaveid voor ambachtelijke bedrijven en (burger)initiatieven. Plof in een strandstoel en nuttig een ‘beachgerecht’ en drankje op het Gouwestrand, drink bier in het proeflokaal van een brouwerij en bewonder sculpturen in de open lucht. In de warmoezerij – in de negentiende eeuw werden veel steden omringd door dit soort groente- en fruitkwekerijen – wordt op duurzame en innovatieve wijze voedsel gekweekt met de hulp van zowel bewoners als bezoekers. Loop of fiets met een omweg naar deze broedplaats, of vaar in het weekend over met het pontje.
Bezoek de woonkamer van de stad
De Chocoladefabriek, een oude chocoladeverwerkingsfabriek, doet een boekje open over Gouda. Naast de Stadsbibliotheek en het Streekarchief die er gevestigd zijn, kom je ook op andere manieren in aanraking met de stad. Sinds 2022, toen Gouda officieel 750 jaar over stadsrechten beschikte, vind je op de begane grond een interactieve wand met evenzoveel gebeurtenissen die de stad typeren. Ondertussen kunnen kinderen hun kennis bijspijkeren in de Jeugdwerkplaats. Kijk ook eens naar de voorgevel, en maak kennis met de Goudse dichter en wetenschapper Leo Vroman, vereeuwigd in een drie meter hoog kunstwerk. Kruim, een inpandig café-restaurant met terras, is de woonkamer van de stad. Hier kom je voor koffie en een krantje, een ‘12 uurtje’, afternoon tea of uitgebreide maaltijd.
Insidertip van Margriet Zegel, stationsmanager Gouda
Museum Gouda heeft twee ingangen. Boven de ingang 'achter de kerk' hangen twee historische festoenen van gekleurd aardewerk. Ze bestaan uit exotische vruchten, maar in het rechterfestoen zie je ook een dier: de civetkat. Het beestje eet koffiebonen, en van de uitgepoepte bonen wordt de duurste koffie ter wereld gemaakt: kopi loewak. In de festoenen komt zo de geschiedenis van Gouda tot leven; in de Gouden Eeuw werden allerlei exotische vruchten en smaken van verre zeereizen meegenomen naar de stad.
Eten, drinken & shoppen
Kom tot rust in een stadsoase
‘Life is better with flowers and coffee’. Op dat statement, dat op een stoepbord voor de deur van Flossy is gekalkt, valt niets af te dingen. Van een bezoek aan deze bloemenboetiek in een hoekpand in het centrum, bloei je inderdaad helemaal op. Niet alleen door het gevarieerde assortiment – naast dagverse en zijden bloemen worden er ook vazen, koffietafelboeken en andere accessoires uitgestald – maar ook door de gezellige koffiebar op de eerste verdieping. Na een rondgang door de winkel plof je hier neer aan één van de Parijse bistrotafeltjes en geniet je van Buscaglione-koffie en taartjes van een lokale patissier.
Laaf je aan boerenkazen
De ‘Kaashoofdstad van de wereld’ heeft wel kaas gegeten van marketing – Goudse kaas is tot ver voorbij de landsgrenzen bekend. Vooral toeristen worden gelokt door de wekelijkse Kaasmarkt en interactieve Gouda Cheese Experience. Say cheese! Voor een meer bourgondische kaaservaring schuif je aan in Kaasbar Gouda. De hele dag door kun je hier genieten van boerenkaasspecialiteiten. Verwacht geen brie of camembert; de geserveerde kazen zijn afkomstig uit de omgeving. Ook voor een broodje, kaasfondue of -snack ben je aan het juiste adres. Via een doorgang of buitenom bereik je de aangrenzende Kaaswinkel Gouda, waar je die lekkere kaas bij je biertje of wijntje aanschaft.
Eet een rondje om de wereld
Het plan om de gevel felgeel te verven leverde nogal wat strijd op met de gemeente. Toch is Casa Chow precies wat Gouda nodig had: een kleurrijk restaurant met exotische streetfoodgerechten. In plaats van streekproducten, die normaliter de hoofdrol spelen, reis je met dit menu de wereld rond, van sushi tot gado gado en van Indische dahl tot Argentijnse steak. Moeite met kiezen? Laat je dan verrassen door het omvangrijke Surprise Me Menu. Ook het interieur brengt reisherinneringen op; door de muurschildering, bakstenen en planten waan je je (met enige fantasie) in een buitenlands steegje. Overdag wordt er ontbijt en lunch geserveerd en kun je zalig zitten op het overdekte terras. Houd de agenda in de gaten voor pubquizen, feestavonden met dj’s en méér leuks.
Boetseer je eigen souvenir
Gedurende drieënhalve eeuw floreerde de pottenbakindustrie in Gouda. Hierdoor wordt het ook wel de ‘Keramiekstad van Nederland’ genoemd. De kleibewerking is helemaal terug van weggeweest. Wil jij dit eeuwenoude ambacht letterlijk en figuurlijk in de vingers krijgen? Club Klei, een deelatelier dat ook door particulieren gebruikt kan worden, biedt draai- en handvormworkshops aan. Onder leiding van een instructeur boetseer je je eigen keramieken creatie. Na het afbakken en glazuren heb je een uniek souvenirtje voor in huis. Onzeker over je skilss? Bijna alles wat in het atelier wordt gemaakt, wordt in de aangrenzende winkel verkocht.
Dineer in een zuilengalerij
Misschien wel het meest romantische plekje van Gouda is het terras van Restaurant Brunel, in de zogenaamde Visbanken, twee zestiende-eeuwse zuilengalerijen aan weerszijden van het Gouwe-kanaal. De terrassen zijn middels een loopbrug verbonden. Op zomerse avonden zorgen kaarsen en lampenslingers voor extra sfeer. Vroeger werd in deze monumentale ‘banken’ vis schoongemaakt en verhandeld. Taken die tegenwoordig door de keukenbrigade worden opgepakt. Naast vis bereiden zij ook vegetarische en vleesgerechten. De door het seizoen geïnspireerde menukaart laat zich het beste proeven in de vorm van een driegangendiner, dat overigens zeer gunstig geprijsd is. Hoewel het terras alle aandacht opeist, is binnen zitten, in een klassieke ruimte met witte tafelkleden, zeker geen straf.
Stadsplattegrond
Tekst: Tom Aussems. Beeld: Sabrina Gaudio. Plattegond: Karin van der Vegt.
Plan je bezoek
Dagje uit met de OV-fiets
Of je nu de Goudse Waag wilt bezoeken of inspiratie gaat opdoen bij GOUDasfalt: vanaf station Gouda ben je er zo met de OV-fiets. Een OV-fiets huur je voor maar € 4,55 per dag per fiets. Het enige wat je moet doen om met een OV-fiets op stap te kunnen, is een persoonlijke OV-chipkaart aanschaffen met daarop het gratis OV-fiets abonnement.
Samen op stedentrip
Zin in een dagje uit in het bruisende Gouda? Deel dit artikel met je favoriete reisgenoot en ga samen op avontuur!
Deel via:
Direct naar... › NS Flex › Reisinformatie › NS Zakelijk › Klantenservice
Onze producten › Kaartjes & Toeslagen › Abonnementen › Deur tot deur › Dagje uit › Internationale treinkaartjes
Meer NS › Over NS › Werken bij NS › Mobiliteitsadvies › Nieuws › Prestaties
